Senioren praten meer over onderwerpen die vroeger taboe waren, zoals de dood, geld en politiek. Toch blijven seks en andere zaken onder de gordel lastig bespreekbaar, ook voor de ‘vrije-liefde-generatie’. En er is een nieuw taboe bij gekomen, zo lijkt het: praten over het geloof. Dit blijkt uit landelijk onderzoek van seniorenorganisatie Unie KBO waaraan ruim 600 mensen deelnamen.
In vergelijking met vijftig jaar geleden praten we tegenwoordig veel meer over onderwerpen die vroeger taboe waren, zoals de dood, geldproblemen en schulden, verslaving en familieperikelen. Voor negen van de tien senioren is dit geen taboe meer, zo blijkt uit het KBO-onderzoek. Bijna vier van de tien senioren is zonder meer positief over deze openheid, 6% ziet het als een nadeel.
Heibel om geloof
Het enige onderwerp dat van de openheid juist in de taboesfeer terecht lijkt gekomen, is onze geloofs- en levensovertuiging. Daar werd vroeger veel openlijker over gesproken dan nu. 53% van de senioren sprak daar vroeger meer over. Hoe dat komt? Respondenten gaven aan dat een geloofsovertuiging niet meer vanzelfsprekend is. ‘Kinderen gaan minder naar de kerk, waardoor je er niet zo gemakkelijk over spreekt.’ Of: ‘Veel mensen haken af en vinden het irritant als er over het geloof wordt gesproken.’ In de discussies rond moslims is geloof ook een gevoelig onderwerp geworden, ervaren senioren. ‘Er is al heibel genoeg om geloof,’ zegt een respondent. En een andere: ‘ Ruzie, ruzie, ruzie levert dat op.’
Seks nog niet uit de taboesfeer
Het onderwerp seks lijkt na de seksuele revolutie van de jaren zestig beter bespreekbaar geworden, maar in gesprekken met vrienden, buren en bekenden is het nog steeds het grootste taboe: 69% van de ouderen bespreekt dit nooit met hen. Ook in de communicatie met de kinderen zijn seks en problemen binnen de relatie de grootste taboes.
Alhoewel ruim acht van de tien senioren met vrienden, buren en bekenden wel praten over ziekte en gezondheid, heeft de helft van hen het liever niet over onderwerpen die onder de gordel zijn, zoals impotentie, incontinentie/plasproblemen, aambeien en ontlastingproblemen.
Eén op de 5 senioren heeft een geheim voor de partner
Eén op de vijf senioren (21%) heeft onderwerpen die ze in hun gemiddeld veertig jaar lange relatie nog nooit hebben besproken met hun partner, waaronder seksgerelateerde wensen en voorkeuren en gebeurtenissen uit het verleden zoals misbruik tijdens de jeugd. Verder heeft 20% al die tijd iets geheim gehouden voor zijn partner, bij voorbeeld biseksuele gevoelens of dat ouders NSB’er waren tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Gênant
Een onderwerp wordt als taboe ervaren omdat het te privé, emotioneel, gênant, indringend of intiem is. Men schaamt zich ervoor en wil er niet te koop mee lopen, het doet pijn om erover te praten, het kan anderen kwetsen. Men durft er vaak niet over te praten, het lost niets op, het is onaangenaam en het geeft een onwennig en naar gevoel, zo duiden de respondenten.
Overige opmerkelijke resultaten
✓ 2% zou het aan niemand vertellen wanneer ze een beginnende vorm van de ziekte van Alzheimer zouden hebben.
✓ 54% ergert zich aan andere mensen die vrijelijk praten over hun meest intieme problemen.