Eén op de vier (26%) onderzochte senioren zegt niet in hun huidige huis te kunnen blijven wonen wanneer de gezondheid of mobiliteit afneemt. Drie kwart (75%) hecht dan ook veel belang aan een gelijkvloerse woning. Maar dit besef leidt niet tot verhuizen. Dat blijkt uit de tweede editie van de peiling ‘Verhuizen en Anticiperen’ van seniorenorganisatie ANBO en woonorganisatie Woonz.nl onder ruim 3600 senioren.
“Een jaar geleden bleek uit onze gezamenlijke peiling dat één op de drie senioren te lang wacht met verhuizen,” legt Liane den Haan, directeur-bestuurder van ANBO, uit. “Pas wanneer het te laat is en ze niet langer in het huis kunnen functioneren, gaan ze op zoek naar een andere woning. In de tweede editie wilden we weten welke woonwensen senioren hebben, en in hoeverre ze bereid zijn om zelf woningaanpassingen te doen om langer zelfstandig te blijven wonen.”
Gelijkvloers wonen in een kleine stad
Annemiek Schut, directeur van Woonz.nl: “Het valt ons op dat de deelnemers aan het onderzoek scherp voor ogen hebben wat hun woonwensen zijn. Zo zou de helft (53%) het liefst in een kleine stad of dorp willen wonen, en zijn woonvormen met slechts één verdieping het populairst. Bijna negen op de tien (89%) vindt een gelijkvloers appartement ideaal. Speciale woonvormen zoals een hofjeswoning worden zeker overwogen (44%), maar hebben vooral appeal op jongere senioren tot een jaar of 60.” Het minst aantrekkelijk wordt een kamer in een woning met gedeelde voorzieningen gevonden: 86% moet daar niets van hebben.
Buitenruimte
Schut: “Als er dan verhuisd wordt, is het hebben van een buitenvoorziening belangrijk. Zo vinden acht op de tien (84%) een balkonnetje niet te versmaden en vinden drie op de vijf (62%) een tuin met een onderhoudsvrij terras een belangrijke voorwaarde. Het balkonnetje wint het dus van de tuin qua woonwens. Een tuin met groen wordt daarentegen vooral vanwege de onderhoudsinspanning maar door één op de vier (23%) gewenst.”
Huurders voelen zich niet verantwoordelijk voor woningaanpassing…
ANBO en Woonz.nl schrokken vorig jaar van de lage mate van anticipatie bij senioren op een slechter wordende gezondheid. Den Haan (ANBO): “We weten dat senioren niet snel verhuizen, maar we hebben nu ook onderzocht in hoeverre ze zich verantwoordelijk voelen om zelf woningaanpassingen te betalen. Het valt op dat senioren die een woning huren in overgrote meerderheid die verantwoordelijkheid bij de verhuurder of gemeente leggen.” De verhuurder wordt verantwoordelijk gehouden voor het verwijderen van drempels (41%), het plaatsen van een verhoogd toilet (41%), het vervangen van een badkuip voor een douche (34%) en het verbreden van deurposten (41%). Het vergoeden van een traplift vinden de respondenten in 43% van de gevallen een taak van de gemeente.
…Kopers juist wel
“Respondenten die in een koophuis wonen leggen de bal wel bij zichzelf of bij hun VVE,” vervolgt Den Haan. Zes op de tien (58%) wil zelf de drempels verwijderen. 64% wil zelf wel steun- en handgrepen in de badkamer bekostigen en meer dan de helft (55%) zou een verhoogd toilet zelf betalen. “Maar ook bij deze groep wordt de gemeente aangewezen voor het plaatsen van een traplift: een derde (34%) vindt de gemeente daarvoor verantwoordelijk, en nog eens een derde (38%) vindt dit een gedeelde verantwoordelijkheid van gemeente en woningeigenaar.”
Anticiperen en actie ondernemen blijft uit
Echt anticiperen op afnemende mobiliteit blijft te vaak uit. Een derde van de respondenten (34%) ‘ziet het tegen die tijd wel’. Hoe het kan dat senioren wél hun woonwensen op een rijtje hebben en weten dat ze bij verslechterende mobiliteit moeten verhuizen, maar tóch niet tot (verhuis)actie overgaan, ligt volgens Woonz.nl en ANBO nog steeds aan de vindbaarheid van alternatieven. “Woonalternatieven zijn niet altijd makkelijk vindbaar voor senioren. Ze zijn bang voor een toename van de vaste lasten of kunnen in hun gemeente geen geschikt woningaanbod vinden. Dat onderstreept natuurlijk het belang van sites als Woonz.nl. Woon(zorg)aanbieders moeten beter laten zien wat ze voor mogelijkheden bieden. Het aanbod dat er is, is onvoldoende zichtbaar.”