Ouderen hebben steeds vaker last van een drankprobleem: in het afgelopen jaar is het aantal alcoholisten die 55 jaar of ouder zijn gestegen met zo’n 10 procent. Trimbos, een verslavingsinstituut, stelt dat er op dit moment zo’n 150.000 tot 200.000 ouderen zijn in Nederland met een drankprobleem 10.000 mensen van dat aantal zorgt professionele hulp.
Deze opvallende toename van het aantal probleemdrinkers werd duidelijk op basis van voorlopige berekeningen. In september zullen deze schattingen vervolledigd worden met definitieve aantallen. Ongeveer 8000 oudere mensen zochten in 2013 hulp bij instanties.
Meer cijfers met betrekking tot probleemdrinkers in Nederland
De recentste stijging van het aantal drinkers (naar zo’n 10.000) komt overeen met de vorige trend. Zo groeide het aantal alcoholisten tussen 2004 en 2013 met wel 61 procent. Rob Bovens is lector verslavingspreventie aan de Windesheim Hogeschool, en zegt dat die toename te wijten is aan de stijgende vergrijzing, en de vrije tijd waar veel gepensioneerden over beschikken. Zo gaat een aansluiting bij een tennis- of golfclub vaker gepaard met alcoholgebruik. Maar ook schijnbaar onschuldige sociale activiteiten zoals barbecues kunnen voor problemen zorgen.
“De meeste ouderen die drinken zijn niet langer aan het werk, dus het bedrijfsleven wordt niet geschaad door dat gedrag,” zegt Bovens. “Maar alcohol is natuurlijk slecht voor de gezondheid. Eén glaasje wijn kan wel nog goed zijn voor de integriteit van de bloedvaten en het hart, maar zodra je teveel drinkt zijn er alleen maar negatieve gevolgen voor de gezondheid. De kans op allerhande ziektes vergroot daardoor drastisch: botkanker en mondkanker zijn slechts enkele van de aandoeningen waar regelmatige drinkers vaker mee te maken krijgen. Daarbij worden veel slaapproblemen veroorzaakt door teveel alcohol, om nog maar niet te spreken van de verhoogde kans op valpartijen, met alle gevolgen van dien. Dit is niet enkel nadelig voor de gezondheid van de mensen, maar zorgt ook voor een stijging van de ziektekosten.
Alcohol als sociaal smeermiddel voor ouderen
In Nederland drinkt de bevolking, per hoofd, jaarlijks ongeveer 8 liter alcohol, wat een enorme stijging is in vergelijking met de 2,3 liter in de jaren zestig. Daarbij beperkt het alcoholgebruik zich tegenwoordig niet enkel tot de weekends. Steeds meer mensen nuttigen ook tijdens de weekdagen alcoholische dranken. Net zoals een bet365 bonus code op een gokwebsite zorgt voor meer gokgedrag, doen sociale situaties dat ook voor drinkgedrag.
Bovens stelt dat Nederlanders vaak beginnen als onschuldige gelegenheidsdrinkers. Alcohol wordt blijkbaar vaak geassocieerd met plezier, dus tijdens etentjes, feestjes en samenkomsten is er een verhoogd risico op onverantwoord drankgedrag. “Als je het aantal dergelijke gelegenheden bij elkaar optelt, dan loopt ook het aantal liters alchohol dat iemand binnenkrijgt snel op. En dat resulteert in veel gevallen jammer genoeg in een chronisch probleem.” Trimbos stelt vast dat, als iemand meer dan 14 (vrouwen) of 21 (mannen) glazen alcohol per week drinkt, er sprake is van een drankprobleem.
Slechte ervaringen met alcohol bij ouderen
Henk is afkomstig ui Lent, is 59 jaar, en weet precies hoe alcoholgebruik uit de hand kan lopen. “Alcohol zorgde ervoor dat ik mee ontspannender voelde, het was een smeermiddel. Maar nog voor ik het goed en wel wist, was er haast elke dag een feestje. Ik ben een erg sociaal persoon en ga dus graag naar feestjes en bijeenkomsten. Daarbij komt natuurlijk dat je heel veel eet en drinkt. Overal kwam alcohol bij te pas, met ale gevolgen van dien. ZO kreeg ik last van fysieke en mentale overlast, en had ik enorme katers waardoor ik vaak een hele dag niets kon doen en nergens meer zin in had.”
Een verkeerd beeld van probleemdrinkers
Henk vindt dat men het clichébeeld van alcoholverslaafden, dat in de huidige maatschappij heerst, losgelaten moet worden. “Meestal zijn mensen die overmatig drinken eigenlijk normale mensen, die normaal functioneren binnen de maatschappij. Het kan gaan om een leuke tante, een ex-collega, iedereen kan eraan onderdoor gaan. Ik wil natuurlijk niet met de vinger wijzen of de schuld op één iemand steken, maar de verantwoordelijkheid ligt wel gedeeltelijk bij huisartsen en werkgevers, die een grotere rol zouden moeten spelen bij het voorkomen van drankproblemen. Zo kunnen mensen gewezen worden op het zwarte gat dat vaak na het pensioen volgt, waardoor ze sneller op zoek zullen gaan naar andere bezigheden, hobby’s, enzovoort. Zo staat hun leven niet stil en zijn ze zich meer bewust van de gevaren van alcohol.
Alcoholgebruik bij jongeren vermindert gestaag
Natuurlijk is er ook een andere doelgroep die blootgesteld wordt aan het nuttigen van te veel alcohol, namelijk de jongeren. Bij deze groep zijn de cijfers echter iets positiever. Mensen van 22 tot 55 jaar nuttigen iets minder alcohol dan voorheen, zo blijkt uit een studie. Bovens beweert dat de oorzaak hiervoor is te zoeken bij het gebrek aan vrije tijd bij deze groep. “Mensen binnen deze leeftijdscategorie moeten zich immers bezig houden met het opvoeden van kinderen, een succesvolle carrière opbouwen, sporten, en ze zijn daarbij gebonden aan bijvoorbeeld werkgevers of vaste werktijden. Dergelijke situaties zorgen er natuurlijk voor dat men minder snel gaat vluchten, waardoor het risico op drankproblemen veel lager ligt.”